Dünya turizm pazarındaki gelişme ve değişimlerle birlikte, Türkiye’de de turizm sektörü son 20 yılda büyük bir hızla büyüyerek, uluslararası alanda rekabet gücü en yüksek sektörlerden biri haline gelmiştir. Bu dönemde sektörden elde edilen gelir ülke ekonomisine büyük oranda katkı sağlamış, yaratılan katma değer ülkemizin cari açık problemine merhem olmuş, diğer taraftan sektör, yapısı gereği işsizliğin azaltılmasında da önemli bir rol oynamıştır.

AKTOB Mayıs 2015 turizm raporuna göre, yiyecek içecek hizmetleri, konaklama, havayolu, seyahat acentelerinden oluşan turizm alt sektörlerinde 2015 yılı Ocak ayı sigortalı toplam çalışan sayısı 886.910 kişidir.  Kayıtdışı turizm çalışanları da değerlendirmeye alındığında bu rakam TUİK tarafından açıklanan tahmine göre yaklaşık 1.2 milyon kişiye ulaşmaktadır. Turizme dayalı diğer ticari faaliyetler de dikkate alındığında sektörün istihdam kapasitesinin çok daha yüksek olduğu açıktır.

Ülkemizde turizm sektörünün sergilediği yukarı yönlü büyüme trendi yaratılan istihdama da yansımaktadır. Sektör sergilediği hızlı büyüme ile birlikte nitelikli işgücünün istihdamı konusunda çeşitli sorunlarla yüz yüze kakmaktadır.

Bugün turizm sektörüne yönelik çok sayıda eğitim ve belgelendirme yapan kurum bulunmaktadır. Bu kurumlarda verilen eğitimlerin iş hayatının ihtiyaçları ile örtüşmesi noktasında ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır. Diğer taraftan eğitim kurumlarınca verilen belgelerin kişilerin sahip oldukları bilgi, beceri ve yetkinliklerini güvenilir biçimde yansıtamadığı ve kimi zaman bir kurumca verilen belgenin başka bir kurum tarafından kabul edilmediği görülmektedir.  Alınan eğitimlerin objektif kriterlere dayalı olarak belgelendirilememesi çok sayıda problemi beraberinde getirmektedir; İşverenler, işe uygun kriterleri taşıyan doğru kişiyi istihdam etmekte zorlanmakta, bunun sonucu olarak, iş başı eğitim masraflarını karşılamak ve yüksek işgücü devir oranı ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Çalışanlar ise, mesleki yeterliliklerini sergilemekte zorluk çekmekte, kendilerini geliştirememekte ve meslekte yükselme noktasında çeşitli sorunlarla karşılaşmaktadır. Bunların doğal sonucu olarak, nitelikli elemanlar beklentilerini karşılamayan farklı ücret uygulamalarını kabul etmekte ya da işsizlik riskiyle karşı karşıya kalmaktadırlar.

Ekonomik ve sosyal kalkınmanın hızlandırılması, refahın artırılması ve ona bağlı olarak işsizliğin azaltılması için iş piyasasının talep ettiği nitelikte işgücünü sağlayacak bir sınav sistemi ve buna bağlı bir belgelendirme sistemi büyük önem taşımaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2007 yılında yayınlanan Türkiye Turizm Stratejileri 2023 araştırmasında; mesleki eğitimde standardizasyonun sağlanması, uluslararası standartlara göre verimliliğin arttırılması, hizmet kalitesinin gelişimi ve istihdam için gerekli olan beceri düzeylerinin belirlemesinin sınav ve belgelendirme ile sağlanacağı belirtilmektedir.

Çalışanların, iş hayatında niteliklerine göre istihdam edilebilmesi, işverenlerin ise talep ettiği nitelikte insan kaynağına ulaşabilmesi için “Mesleki Yeterlilik Belgesi” verecek, yetkilendirilmiş, akredite merkezlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaçla, kurulan ATSO Mesleki Sınav ve Sertifikasyon Merkezi, (ATSOMESEM) Odalar içerisinde Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından akredite edilen ve Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yetkilendirilen ilk Odadır. ATSO MESEM, Servis Görevlisi Seviye 2-3-4, Bar Görevlisi Seviye 4 ve Servis Yöneticisi Seviye 5 mesleklerinde objektif ölçme ve değerlendirme uygulamaları gerçekleştirerek belgesi olmayan iş gücünün ulusal ve uluslararası düzeyde kabul gören belge ile belgelendirilmesi faaliyetlerini gerçekleştirmektedir. Böylece belgeye sahip olan bireylerin; önceki bilgi birikimleri tanımlanmış kriterlerle ölçülecek; bilgi, beceri ve yetkinlikleri uluslararası düzeyde kıyaslanabilirliğe sahip olarak sektör tarafından kabul gören bir belgeye sahip olacaklardır. İşverenler ise, aradıkları kalitede ve yeterlilikleri belgelenmiş iş gücüne ulaşma imkânlarına sahip olacaklardır. Doğru kişilerin doğru işlerde istihdam edilmesi ile birlikte insan kaynağı maliyeti düşecek ve sektörün rekabet gücü artacaktır. Diğer taraftan işletmeler, insan kaynağının temin edilme sürecinde akredite kurumlar tarafından onaylanmış “Mesleki Yeterlilik Belgesine” sahip olan bireyleri istihdam ettikleri taktirde 6111 sayılı Kanun'daki şartları sağlamaları durumunda 12 aydan 54 aya varan süreyle sigorta primi işveren teşvikinden yararlanabileceklerdir.

ATSO MESEM, Merkezi Finans ve İhale Birimi (MFİB) tarafından açılan VOC-TEST merkezleri hibe programı kapsamında 2011-2013 tarihleri arasında 24 ay süreli, %10’u (27.098 Avro) ATSO tarafından karşılanan 270.989 Avro toplam bütçeli “İstihdamın Anahtarı: ATSO Mesleki Sınav ve Sertifikasyon Merkezi” (ATSOMESEM) adlı proje ile kurulmuştur. Belgelendirme faaliyetlerinin gerçekleştirildiği “Servis Görevlisi seviye 2-3-4, Bar Görevlisi Seviye 4 ve Servis Yöneticisi Seviye 5 mesleklerinin” ulusal yeterlilikleri Odamız tarafından hazırlanarak, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesine dahil edilmiştir. Şuan da bu yeterliliklere bir yenisinin eklenmesi için çalışmaları devam eden “Barista (Kahve Uzmanı” ulusal yeterliliği de ATSO MESEM tarafından hazırlanmış olup, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanarak Temmuz 2015 gibi Türkiye Yeterlilik Çerçevesi’ne dahil edilecektir. 

Projenin ulusal düzeyde uygulanmasında ve özellikle Akdeniz ve Ege bölgesindeki hedef kitlere ulaşmasında destek sağlayan ve yürütülmesi aşamasında da işbirliğini devam ettiren proje ortaklarımız Alanya, Fethiye, Manavgat Ticaret ve Sanayi Odalarına, Bodrum Ticaret Odasına, Profesyonel Otel Yöneticileri Derneğine, Tüm Gastronomi Yöneticileri Derneğine ve proje iştirakçilerimiz olan Türkiye İş Kurumu Antalya İl Müdürlüğü ile Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu’na ve ATSO Mesleki Sınav ve Sertifikasyon Merkezi çalışanlarına teşekkür ederiz.